عرفان منطقی یا منطق عرفانی؟ معرفی و نقد اجمالی کتاب عرفان و منطق

author

  • سیدحسین حسینی هیئت علمی فلسفۀ دین، پژوهشگاه علوم انسانی
Abstract:

چکیده در این مقاله کتاب عرفان و منطق را که برآمده از مجموعۀ مقالات برتراند راسل است معرفی و به‌اجمال نقد می‌کنیم. پس از معرفی کلی اثر، به امتیازها و کاستی‌های آن در دو بُعد شکلی و محتوایی توجه و، از میان مقالات، بر مقالۀ «عرفان و منطق» تأکید می‌کنیم. راسل در این نوشته از زاویۀ طرح چهار مسئله به مَسلک عرفا می‌پردازد و آن را نقد می‌کند. این چهار مسئله عبارت‌اند از: 1. اذعان به دو تمایل متفاوت در انسان برای شناختن عالَم یعنی عرفان و علم؛ 2. تلاش بزرگان فلسفه برای هماهنگ کردن این دو نیاز؛ 3. مشخصه‌های چهارگانۀ فلسفۀ عرفانی، یعنی اعتقاد به بینش در برابر دانش استدلالی، اعتقاد به وحدت و انکار تکثر و تضاد، انکار واقعیت‌داری زمان و توهمی دانستن بدی؛ و 4. اشتباه عرفان در هریک از این چهار جنبه. در مقالۀ حاضر، با طرح این عناوین،‌ آن‌ها را تحلیل خواهیم کرد؛ نگاه تجربه‌گرایی راسل سبب شده تا عرفان را از این منظر تحلیل کند و لذا اگر هم به عرفان معتقد باشد به عرفانی منطقی روی آورد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

عرفان منطقی یا منطق عرفانی؟ معرفی و نقد اجمالی کتاب عرفان و منطق

چکیده در این مقاله کتاب عرفان و منطق را که برآمده از مجموعۀ مقالات برتراند راسل است معرفی و به اجمال نقد می کنیم. پس از معرفی کلی اثر، به امتیازها و کاستی های آن در دو بُعد شکلی و محتوایی توجه و، از میان مقالات، بر مقالۀ «عرفان و منطق» تأکید می کنیم. راسل در این نوشته از زاویۀ طرح چهار مسئله به مَسلک عرفا می پردازد و آن را نقد می کند. این چهار مسئله عبارت اند از: 1. اذعان به دو تمایل متفاوت در ان...

full text

قبالا یا کابالا، معرفی اجمالی عرفان یهود

عرفان هر دینی، تعالیم باطنی و مُخّ و اساس معرفتی است که آن دین ارائه می­دهد. تعالیم عرفانی دین یهود نیز تحت عنوان «قبالا یا کابالا» مطرح است که برخی این نام را به تمام سنّت عرفانی یهود اطلاق می­دارند و برخی آن را به لحاظ زمانی مرحله واسط و البته اصلی عرفان یهود که میان مرحله متقدّم یعنی«مرکابا» و مرحله متأخر یعنی «حسیدیسم» شکوفا شد، به حساب می­آورند. تأثیرات و تأثّرات این عرفان از عرفان اسلامی و مسی...

full text

منطق عرفان نظری

این نوشته در صدد پی‌ریزی یک دستگاه سنجش به عنوان میزان و منطق مادی عرفان نظری است؛ چراکه عرفان نظری یک نظام سازمند از گزاره­های شهودی- وجودی است که به دلیل وجود امکان خطا در هنگام تبدیل شهود به تعبیر همواره نیاز ضروری به سنجش دارند و این مسئله نیاز به دستگاه سنجش را ضروری می‌نماید؛ ولی ساختار این دستگاه چیست؟ این دستگاه از دو میزان تشکیل شده است: یکی میزان دینی و دیگری میزان عقلی. هر یک از این ...

full text

مقایسة اجمالی نگرش عرفانی امام خمینی(س) و عرفان مسیحی

مقالة حاضر در پی مقایسة تلقی کلی و تعریف عرفان و جایگاه آن در اندیشة امام خمینی و برخی عارفان مسیحی است و به وجوه عام عرفان مسیحی نظر دارد و می‌کوشد تا با نگاهی پدیدارشناسانه ضمن ارزیابی اجمالی به وجوه تشابه و تفاوتهای این دو نوع نگاه و نگرش به عرفان، تجربة عرفانی و زندگی معنوی بپردازد.

full text

نقد کتاب عرفان و تفکر از تأملات عرفانی مولوی تا عناصر عرفانی در طریق هایدگر

چکیده تحقیقات و مطالعات تطبیقی امروزه در حوزة پژوهش‌‌‌های علمی ـ فرهنگی توجه پژوهش‌گران را به خود جلب کرده است. کمترین فایدة این گونه تحقیقات این است که زمینه‌‌‌ای را فراهم می‌‌‌آورند برای این‌که وام‌دهی و وام‌‌‌گیری داد و ستدهای آگاهانه، ناخواسته، و ناآگاهانه و تواردهای پنهان و آشکار میان دستگاه‌‌‌های فکری گوناگون و فرهنگ‌‌‌ها و تمدن‌های متنوع را بیان دارند. در میان آن‌ها در چند دهة اخیر، تطبی...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 16  issue 40

pages  17- 33

publication date 2016-08-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023